Gövde tasarımının incelikleri

Gemi inşaa mühendisi ve doktora öğrencisi Mustafa Kültür, teknelerin gövdelerini tasarlarken hangi parametreler doğrultusunda tasarımlarını şekillendirdiğini ve dizayn sürecinde hangi noktalara dikkat ettiğini anlattı.

Gemi inşaa mühendisliği diğer mühendislik bölümlerine göre, hem mühendislik hesaplarını hem de tasarıma önem veren bir meslek dalı. Tasarımlarını yaptığım yatların görsel özelliklerinin yanında, doğanın zorlu fizik şartlarına da uyum sağlayabilecek karakterde olması yadsınmaz bir gerçek. 

Gerek kayıcı motoryat gerekse de yarı deplasman lobster tipi tasarımlarımda kapsamlı görsel araştırma ve hesaplamalar sonucunda özgün tasarımlara ulaşıyorum.

Dizayn işlemine başlamadan önce, tasarlanacak yata benzer fiziksel özellikteki yatların en, boy, genişlik, draft, su hattı boyu, su hattı genişliği, blok katsayısı, deplasman değerleri gibi kriterler ile bir regresyon analizi çalışması yapıyorum. Hazırladığım plot grafiklerde optimum değerlerdeki ana dizayn parametrelerini belirliyorum.

Daha sonra tasarım işlemine geçiyorum. Tasarım işleminde dikkat ettiğim husus teknenin kayıcı ya da yarı deplasman özelliğine göre yapacağım optimizasyon çalışması. Gerek TR Stallion motoryat, gerekese de TR Moonlighting lobster tipi motoryat çalışmalarımdaki temel amaç, su, pervane, şaft yalpa omurga gibi takıntı direncine maruz kalan tekne formu ile hava direncine maruz kalan güverte geometrisinin istenilen güç değerlerinde minimum direnç
oluşmasını sağlayarak, söz konusu yatların yüksek sürat
ile minimum sprey ve dalga izi oluşturmasını sağlamak. Burada her iki yatın formlarını üç boyutlu olarak tasarladıktan sonra hesaplamalı akışkanlar dinamiği programlarında formlar üzerindeki global basınç dağılımı, direnç dağılımı, spreyden kaynaklı güverte ıslanması gibi durumlar simule edilerek, form geometrilerinde iyileştirmeler yapıyorum. Daha sonra, hesaplamalı akışkanlar dinamiği programından elde edilen veriler ile tasarladığım teknenin formları ölçekli olarak modellendikten sonra, model havuzunda çeşitli hızlarda çekiliyor ve tekne formlarında oluşan direnç ve istenilen hızlardaki ihtiyaç duyulan güç hesaplamalı akışkanlar dinamiği programlarındaki verileri ile karşılaştırarak net sonuca ulaşıyorum.

TR Moonlighting tasarımlarım arasında benim için
özel yeri olan bir yat. Bu çalışmamda üst güverte yapısında lobster tipi bir yatın ağır başlı duruşu ile alt form yapısalında bulunan üç çeneli kayıcı tekne tipi formu
ile melez bir tasarım ortaya çıkarttım. Özellikle iskele ve sancak kıç omuzluktan baş omuzluğa doğru yukarıdan aşağıya doğru ilerleyen dördüncü çene olarak eklediğim ters çene hattı hem tasarıma özgün bir hava kattı hem de aerodinamizim açısından tekne formunda minimum hava direnci oluşmasını sağladı.

TR Stallion ise gerek tekne formu gerekse de güverte yapısalı ile daha agresif ve sportif bir çizgide bulunan tasarımım. Optimizasyon işlemini tamamladığım yatlarda daha sonra, stabilite hesapları, tank dağılımı, tank kapasiteleri, global ağırlık dağılımı loyd kurallarında belirtilen yükleme koşullarına göre hesaplayarak teknenin
ağırlık merkezi konumu, meyil ve trim durumlarının loyd kurallarına göre uygun olup olmadığının kontrollerini yapıyorum.

Özellikle deplasman ve draft değerleri daha fazla olan TR Moonlighting çalışmamda loyd kurallarına göre uygun olduğunu 15 farklı yaralanma senaryosu ile hesapladım.

Global mukavemet analizleri ve mukavemet elemanlarının boyutlandırılması yine klas kuruluşunun kurallarına uygun olacak şekilde tasarladığım yatın çelik, ahşap ya da kompozit olmasına göre değişiyor. Denizcilik kriterleri ve hesapları TR Stallion kayıcı motoryat tasarımımda dikkat ettiğim önemli bir etmendi. TR Stallion’u tasarlarken Marmara, Ege, Karadeniz ve Akdeniz’de kullanılacağı varsayılarak, söz konusu denizlerdeki deniz durumlarına göre dalga yüksekliği, açısı ve karakteristiğine göre TR Stallion’u, farklı hızlarda, yaşam mahallerinde, ana makine dairesinde ve güvertesinde göstermiş olduğu düşey ivmelenme ve titreşim değerlerinin klas kuruluşunun belirlediği limitler içerisinde olacak şekilde dizayn ettim.

fotoğraf-Mustafa201

2 comments

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Time limit is exhausted. Please reload CAPTCHA.