Çanakkale’yi geçen tek Avustralyalı
Mart 1915’te İtilaf Kuvvetleri Donanması Çanakkale’yi geçmeyi denedi ancak başaramadı. Bir ay sonra Avustralya denizaltısı AE2 Boğaz’ı sessiz ve “derinden” geçerek Marmara Denizi’ne ulaştı. Fakat birkaç gün sonra Osmanlı Donanması’ndan küçük Sultanhisar torpidosu tarafından yakalandı. Yazı: Günce Akpamuk
13 Nisan 1331 ( 25 Nisan 1915 ) … Gemici birden bire uzakta denizin gümüşlendiği bir noktasına işaret etti. Oradan geniş nefesine almak isteyen bir balık gibi bir torpido dışarı atılmış sular içinde sekerek vapura geliyordu. Hemen 38’lik topu haberdar ettim. O doğru bir manevra ile kurtulmuştu. Denizin tılsımlı lacivert mantosuna bürünmüş, görünmez düşmanı bulmak için akşama kadar denizleri altüst ettim. Yoktu, görünmeye cesaret edemiyordu… Sultanhisar Torpidobotu’nun komutanı Kaptan Ali Rıza Bey Avustralya denizaltısı AE2’yi gördüğü günden böyle bahsediyor. Birinci Dünya Savaşı’nda İngiliz ve Fransız donanmaları Çanakkale Boğazı’nı geçememiş, Türk deniz ve kara savunması karşısında başarısızlığa uğramıştı. Fakat Sidney kızaklarının ünlü denizaltısı AE2, 25 Nisan 1915 günü Boğaz’ı aşıp Marmara Denizi’ne girmeyi başardı. Avustralya için 10 Şubat 1912’de Vickers Ltd.’nin inşa etmeye başlanan E sınıfı denizaltı AE2, 18 Haziran 1913’te, İngiltere’nin kuzeybatı bölgesinde yer alan Cumbria’daki Barrow-in-Furness limanında denize indirildi. 28 Şubat 1914’te de İngiltere’nin güneydoğusundaki Portmouth’ta, İngiliz Donanması’ndan kıdemli subay Henry Hugh Gordon “Dacre” Stoker’ın komutasına verildi. AE2, İngiliz ve Avustralya donanmasından 35 subay ve erden oluşan mürettebatıyla göreve hazırdı. Yeni Gine’deki Almanya kolonisini ele geçirmek üzere görevlendirilen AE2’nin ilk yolculuğu, Kolombo’ya doğruydu. Ona, İngiliz Donanması’ndan Thomas Besant’ın komutasındaki AE1 denizaltısı eşlik edecekti. İki denizaltı, 13 Eylül 1914’te İngiltere’nin Yeni Gine’deki Rabaul’un ele geçirilmesinde rol oynayarak 22 Eylül’de Yeni Gine’nin teslim olmasını sağladı. 14 Eylül 1914’te bir devriyeleri sırasında AE1 ortadan kayboldu ve üç günlük arama boyunca hiçbir izine rastlanmadı. Devamı Mart 2016 sayımızda…
