Dört yıl var ki, küffar* diyarında kısa iki rota (Nis ve Polikastro) dışında Kitab-ı Bahriye’nin dümen suyunda, Ege’de dolanıyoruz. Şimdi yine Gedelan, Efrenç ve Ceneviz canibine uzanalım da oralardaki adaları, karaları, limanları yazalım.

Piri Reis, Kitab-ı Bahriye’de Sardinya Adası’nı anlattığı bölümde söze, “Sardinye Adası dağlı ve sulak bir yerdir. Çevresi 700 mil kadardır. Günümüzde İspanya kralına aittir. Limanları boldur.” diye girer. Reis’in “Gedelan-Katalan” olarak andığı İspanya Krallığı o dönemde, siz bu yazıyı okurken İspanya’dan ayrılma referandumu yapmış olacak Katalanların adıyla bilinirdi. Katalanlar âlem adamlardır. Osmanlı, Rumeli’ye geçtiğinde orada Katalanları bulmuş ve onlarla işbirliği yapmıştı. Neyse, konuyu dağıtmayalım.

Reis limanları anlatmaya, Sazari (Sassari) dediği kentin adanın yıldız tarafındaki Cinara (Asinara) Adası’nın karşısındaki kıyıdan 12 mil içerde olduğunu yazarak başlar. Cinara Adası’nın karşı kıyısında, Sazari kentinin iskelesi olduğunu belirttiği kulenin bugün de durduğu yerde, Porto Torres (Kule Limanı) vardır.

Piri Reis, “lodos-poyraz” doğrultusunda “uzun bir ada” olduğunu söylediği Cinara Adası’nda bir cins küçük ahû (ceylan) bulunduğunu, bazen buraya vardıklarında ahû avlamaya gelmiş Sardinyalıların köpeklerini bile bırakıp kaçtıklarını, onların da köpekleri alıp, ceylanları avladıklarını anlatır. Reis’in “ahû” dediği, Sardinya ve Korsika adalarına özgü, küçük “Korsika  Geyiği-“Cervus elaphus corsicanus”tur. 

“Cinara Adası’nın asıl limanı, keşişleme tarafında, Porto Nirabuka veya Porto Uskudalo (Çanak Limanı) diye bilinen koydur.” Reis’in bu tarifine uyan koy, bugünün haritalarındaki adları ile adanın poyraz tarafındaki Trabuccato Burnu ile onun lodos tarafındaki Barbarossa (Barbaros) Burnu arasındaki körfezdir. Reis burada içecek su da olduğunu, bir başka suyun da Asinara Adası’nın keşişlemeye karşı olan Kavu Kastalu Tur (Sabina Burnu) ile adanın poyrazındaki Kavu Tirabuk (Trabuccato) Burnu arasındaki koyda (Porto del Bianco) olduğunu yazmayı da ihmal etmez. Tirabuk Burnu’nun yıldızına, oradan da karayele ve bugün Caprara dello Scorno Burnu olarak işaretlenmiş burundan batı yönüne gidildiğinde yatak yeri bulunmadığına dikkat çeker. Bu kıyılar sarp yerlerdir. Asinara Adası’nın etrafı bugün fırdolayı yasak bölgedir. Devamı Ekim 2107 sayımızda…